Οι θέσεις της Επιτροπής Παιδείας (Ε.Π.) της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών (Ε.Ε.Φ.) για το υπό δημόσια διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων (Υ.ΠΑΙ.Θ.) με τίτλο: «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Λοιπές Διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων»

Η Ε.Π. της Ε.Ε.Φ. έχει επανειλημμένως υποστηρίξει δημοσίως ότι τόσο το Λύκειο (Γενικό – ΓΕ.Λ. και επαγγελματικό – ΕΠΑ.Λ.), όσο και το σύστημα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση χρειάζονται μεταρρύθμιση.

Η μεταρρύθμιση του ΓΕ.Λ. απαιτείται να είναι ολιστική. Η κατάθεση των σκοπών και της δομής του (εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων), όταν δεν συνοδεύεται από τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών των μαθημάτων, δεν μπορεί να αξιολογηθεί παρά μόνο σε μικρό βαθμό.

Δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε αν το προτεινόμενο ΓΕ.Λ. θα υπηρετήσει τους σκοπούς του αν δεν γνωρίζουμε τη διδακτέα ύλη και τα επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα, που αναλύονται σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες κατά μάθημα. Δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε τον αποκλεισμό ορισμένων μαθημάτων (όπως της Φυσικής) από τα μαθήματα του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος και γενικής παιδείας της Γ΄ τάξης, αν δεν γνωρίζουμε τις γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που έχουν ήδη αποκτήσει τα παιδιά σ’ αυτά τα μαθήματα από τις προηγούμενες τάξεις. Δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε το προτεινόμενο πλήθος των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας των μαθημάτων, αν δεν γνωρίζουμε τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών τους [η ελάττωση κατά μία (1) των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας του μαθήματος της Φυσικής στην Α΄ Λυκείου αν συνδυαστεί με το ισχύον αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος θα καταστήσει ανέφικτη την ολοκλήρωση της διδακτέας ύλης]. Μπορούμε να αξιολογήσουμε, κατ’ αρχήν θετικά, την εισαγωγή του μαθήματος Αρχές Φυσικών Επιστημών για τις/τους υποψήφιες/υποψηφίους των Παιδαγωγικών Τμημάτων. Αλλά ποιό θα είναι το περιεχόμενο και οι στόχοι του μαθήματος; Η σημαντικότητα των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών διαφαίνεται και στο σχέδιο νόμου (άρθρο 10), αναφέρεται όμως μόνο στο ΕΠΑ.Λ..

Μπορούμε να αξιολογήσουμε και μάλιστα αρνητικά τους βαθμούς ελευθερίας που παρέχονται στα παιδιά, με τον περιορισμό των μαθημάτων επιλογής μόνο στην Α΄ τάξη. Αρνητικά επίσης μπορούμε να αξιολογήσουμε το γεγονός ότι το σχέδιο νόμου δεν υιοθετεί την αναγκαιότητα ένταξης του Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών ως νέου διακριτού αντικειμένου – κλάδου του μαθήματος Φυσικές Επιστήμες, του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος και γενικής παιδείας των Α΄ και Β΄ τάξεων και την αναβάθμιση του ρόλου των Υπευθύνων Σχολικών Εργαστηρίων Φυσικών Επιστημών (Υ.Σ.Ε.Φ.Ε.), θέση την οποία η Ε.Π. της Ε.Ε.Φ. έχει υποστηρίξει σε πλήθος επιστημονικών – εκπαιδευτικών συνεδρίων.

Θετική η υιοθέτηση της χρήσης Τράπεζας Θεμάτων Εξετάσεων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας, για την αξιολόγηση των παιδιών (προαγωγικές, απολυτήριες και πανελλήνιες εξετάσεις), θέση την οποία η Ε.Π. της Ε.Ε.Φ. έχει προτείνει προ πολλού χρόνου. Τη δημιουργία και λειτουργία της όμως, το σχέδιο νόμου αναθέτει στον Εθνικό Οργανισμό Εξετάσεων (Ε.Ο.Ε.), χωρίς να προβλέπει κανένα ρόλο στις επιστημονικές ενώσεις.

Το σχέδιο νόμου επιχειρεί τη μερική απαγκίστρωση του ΓΕ.Λ. από την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι εισαγωγικές εξετάσεις δε θα είναι ταυτόχρονα και απολυτήριες, αλλά οι γενικοί βαθμοί προαγωγής στη Β΄ και Γ΄ Λυκείου, όπως και ο γενικός βαθμός απόλυσης από τη Γ΄ Λυκείου προσμετρούνται σ΄ ένα βαθμό.

Σύμφωνα με πάγια θέση της Ε.Π. της Ε.Ε.Φ., η διδακτέα ύλη του μαθήματος της Φυσικής γενικής παιδείας στην Α΄ και Β΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. πρέπει να ταυτίζεται με εκείνην του μαθήματος της Φυσικής του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος και γενικής παιδείας στις αντίστοιχες τάξεις του ΓΕ.Λ.. Η διδακτέα ύλη του μαθήματος της Φυσικής γενικής παιδείας στη Γ΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ. πρέπει, σύμφωνα με την ίδια θέση, να είναι προσαρμοσμένη ανά ειδικότητα τομέα ομάδας προσανατολισμού. Η Ε.Π. της Ε.Ε.Φ. είναι αντίθετη σε κάθε κατάργηση ομάδων προσανατολισμού και μαθημάτων ειδικότητας και προτείνει τον εμπλουτισμό των ήδη υπαρχόντων. Αρνητικό το γεγονός ότι τα μαθήματα ανά ειδικότητα τομέα ομάδας προσανατολισμού στη Β΄ και Γ΄ τάξη του ΕΠΑ.Λ, καθώς και οι διδακτικές ώρες τους ανά εβδομάδα δεν περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου αλλά θα καθοριστούν με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Σημειώνεται επίσης το μικρό χρονικό διάστημα που προβλέπεται για τη δημόσια διαβούλευση του τόσο σημαντικού αυτού σχεδίου νόμου (οκτώ ημέρες), παρά την καθυστερημένη έναρξή της (12 Αυγούστου 2013, 11:59) και τις σημαντικές τροποποιήσεις που το σχέδιο νόμου υπέστη (12 Αυγούστου 2013), αλλά και θα υποστεί (αφού εξακολουθεί να περιέχει «τεχνικά λάθη») κατά τη διάρκειά της.

Με τις παραπάνω σκέψεις προτείνουμε:

1. Την έναρξη της ισχύος του σχετικού νόμου από την επόμενη σχολική χρονιά 2014-2015, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σύνθεσης όλων των κατά μάθημα αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών και δημιουργίας της Τράπεζας Θεμάτων Εξετάσεων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας.
2. Τη συμμετοχή εκπροσώπου της Ε.Π. της Ε.Ε.Φ. στο Συμβούλιο του Ε.Ο.Ε.. Η/Ο συνάδελφος αυτός μπορεί να είναι μία/ένας από τις/τους τέσσερις (4) εκπαιδευτικούς της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης – μέλη του Συμβουλίου (σύμφωνα με το άρθρο 16 του σχεδίου νόμου). Με τη θεσμοθετημένη αυτή συμμετοχή της/του και την αδιαμφισβήτητη σχετική εμπειρία της/του θα συμβάλει αποφασιστικά στην ολοκλήρωση των δύο (2) παραπάνω έργων.
3. Την αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας του μαθήματος του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος και γενικής παιδείας Φυσικές Επιστήμες Α΄ τάξης ΓΕ.Λ. από τις έξι (6) στις οκτώ (8), με διακριτά αντικείμενα κλάδους τη Φυσική [τρεις (3) ώρες ανά εβδομάδα], τη Χημεία [δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα], τη Βιολογία [μία (1) ώρα ανά εβδομάδα] και το Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών [δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα].
4. Την αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας του μαθήματος του κοινού εκπαιδευτικού προγράμματος και γενικής παιδείας Φυσικές Επιστήμες Β΄ τάξης ΓΕ.Λ. από τις έξι (6) στις επτά (7), με διακριτά αντικείμενα κλάδους τη Φυσική [δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα], τη Χημεία [δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα], τη Βιολογία [μία (1) ώρα ανά εβδομάδα] και το Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών [δύο (2) ώρες ανά εβδομάδα].
5. Την αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας του μαθήματος γενικής παιδείας Φυσική Α΄ τάξης ΕΠΑ.Λ. από τις δύο (2) στις τρείς (3).
6. Την προσθήκη στα μαθήματα γενικής παιδείας της Α΄ τάξης ΕΠΑ.Λ. μαθήματος με τίτλο Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών με δύο (2) ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα.
7. Την αύξηση των εβδομαδιαίων ωρών διδασκαλίας του μαθήματος γενικής παιδείας Φυσική Β΄ τάξης ΕΠΑ.Λ. από τις δύο (2) στις τρείς (3).
8. Την προσθήκη στα μαθήματα γενικής παιδείας της Β΄ τάξης ΕΠΑ.Λ. μαθήματος με τίτλο Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών με δύο (2) ώρες διδασκαλίας ανά εβδομάδα.

Για την Επιτροπή Παιδείας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών